Τα κάναμε ρόιδο...

ρόδι το [róδi] & ρόιδι το [r(ói)δi] : ο καρπός της ροδιάς, που αποτελείται από λεπτό ξυλώδες περίβλημα μέσα στο οποίο περικλείεται ένας μεγάλος αριθμός μικρών κόκκινων σπόρων· (πρβ. ρόιδο).

[ρόιδι: μσν. ρόιδι < ελνστ. ῥοΐδιον (προφ. ίσως [r(ói)] ) υποκορ. του αρχ. ῥοιά· ρόδι: αποβ. του ημιφ. για αποφυγή της χασμ.]

Το ρόδι, ροϊά, ρόα, ρόιδι ή ρούδι, ανάλογα με τις κατά τόπους διαλέκτους και παραλλαγές προφοράς του, ανήκει στους ποικιλοτρόπως ωφέλιμους καρπούς.

Πλούσιο σε βιταμίνες, σίδηρο, κάλλιο και φυτικές ίνες, με αντιοξειδωτική ικανότητα που έχει υπολογιστεί 2-3 φορές μεγαλύτερη από την αντίστοιχη του κόκκινου κρασιού ή του πράσινου τσαγιού, έχει καταταχθεί στα φρούτα των οποίων η μακρόχρονη κατανάλωση συμβάλλει αποτελεσματικά στην αύξηση της άμυνας του οργανισμού και δραστική αντιμετώπιση κάθε είδους νόσου που απορρέει από την ελλιπή κυτταρική λειτουργία.

Στην αρχαία ελληνική μυθολογία το ρόδι θεωρούνταν μαγικό φρούτο, συνδεδεμένο με τις τρεις θεές  Δήμητρα, Ήρα και Αφροδίτη.

Στην αρχαία Αθήνα στη διάρκεια των τελετουργιών για τα Θεσμοφόρια προς τιμήν της θεάς Δήμητρας, θεάς της γονιμότητας, οι Αθηναίες έτρωγαν ρόδια για να κερδίσουν γονιμότητα και ευημερία.

Η θεά της ομορφιάς, Αφροδίτη, κατά τη μυθολογία, ήταν η πρώτη που φύτεψε το δέντρο της ροδιάς στην Κύπρο.

Η Ήρα, μητέρα των θεών, συνδέεται περισσότερο από όλους τους θεούς με το ρόδι. Στο ναό της στο Άργος υπήρχε χρυσό άγαλμα της θεάς, φιλοτεχνημένο από το γλύπτη Πολύκλειτο, όπου στο  χέρι κρατά ένα ρόδι για να συμβολίζει τη γονιμότητα και την αφθονία.

Ο πιο παλιός μύθος είναι ίσως αυτός που συνδέει την Ροδιά με τον Ωρίωνα. Ο Ωρίων, ένας από τους μεγαλύτερους και λαμπρότερους αστερισμούς, ήταν ένας πελώριος Γίγας, γιός της Γης και ξακουστός για την ομορφιά του. O Ωρίων νυμφεύθηκε την Σίδη, αλλά η Σίδη παινεύτηκε πως είναι ωραιότερη από την θεά Ήρα και για τιμωρία η θεά την έστειλε στον Κάτω κόσμο, όπου μεταμορφώθηκε σε Ροδιά.

Περσεφόνη του Γκαμπριέλ Ροσέτι

, 1874

Και ο επόμενος μύθος συνδέει το ρόδι με τον Κάτω κόσμο. Είναι ο γνωστός μύθος της Περσεφόνης. Όταν ο Άδης μαγεύτηκε από την ομορφιά της Περσεφόνης και την απήγαγε στον Κάτω Κόσμο, η μητέρα της η Δήμητρα άρχισε να θρηνεί το χαμό της και η βλάστηση στη γη σταμάτησε. Ο Δίας δεν μπορούσε να επιτρέψει το θάνατο της Γης, έτσι διέταξε τον Άδη να επιστρέψει την Περσεφόνη στη μητέρα της. Ο νόμος των Μοιρών έλεγε όμως, ότι όποιος κατανάλωνε τροφή ή ποτό στον κάτω κόσμο, ήταν καταδικασμένος να περάσει την αιωνιότητα εκεί πέρα. Η Περσεφόνη δεν είχε τροφή, όμως ο Πλούτωνας την ξεγέλασε να φάει 6 σπόρους ροδιού, για να την δέσει με τον Άδη. Για τον λόγο αυτό καταδικάστηκε να περνάει έξι μήνες του χρόνου στον Κάτω Κόσμο. Όσο καιρό συμβαίνει αυτό, η μητέρα της η Δήμητρα θρηνεί και σταματά η βλάστηση στη Γη. Οι Ιερείς της Δήμητρας, στην Ελευσίνα, οι Ιεροφάντες, ήταν στεφανωμένοι με κλαδιά ροδιάς κατά την διάρκεια των μεγάλων μυστηρίων. Ο μύθος αυτός συμβολίζει τη φυσική θεωρία της βλάστησης και του αγροτικού κύκλου. Η απαγωγή της Περσεφόνης είναι η αλληγορία του κύκλου της ευφορίας της φύσης. Η κάθοδός της  στον Κάτω κόσμο κάθε φθινόπωρο ταυτίζεται με την απουσία των καρπών, οι οποίοι αναφύονται την άνοιξη με την άνοδό της.

Αλλά και οι αρχαίοι Αιγύπτιοι έδιναν μεγάλη σημασία το ρόδι. Λέγεται ότι το έθαβαν μαζί με τους νεκρούς τους. Επίσης το ρόδι αποτελεί ένα από τα τρία ‘ευλογημένα’ φρούτα του Βουδισμού το οποίο συμβολίζει την ουσία της θεϊκής επιρροής. Το μικρό ρόδι που έλαβε ο Βούδας από μια μικρή γριούλα ήταν το πολυτιμότερο μεταξύ όλων των σπουδαίων δώρων που πήρε όταν ήταν στη γη.

Στην αρχαία Ρώμη στόλιζαν τα μαλλιά της νύφης με κλαδιά ροδιάς, για να εξασφαλίσουν έναν ευτυχισμένο και γόνιμο γάμο ενώ οι αρχαίοι Φοίνικες κατά τη διάρκεια των μεγάλων θρησκευτικών εορτών, προσέφεραν ρόδια ως σύμβολα ζωής.

Από τον Ηρόδοτο πληροφορούμαστε,  ότι  οι αρχαίοι Πέρσες πολεμιστές κρατούσαν δόρατα, όπου πάνω είχε χαραγμένα χρυσά ρόδια,  γιατί  πίστευαν,  ότι εξασφάλιζαν την ασφαλή επιστροφή τους από τον πόλεμο.

Στην Κίνα, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, συνηθίζεται να δίνουν ως γαμήλιο δώρο ένα κεραμικό ρόδι ή μια εικόνα σπασμένου ροδιού, για να φέρει στους νεόνυμφους ευημερία και γονιμότητα.

Τα «σπερνά», που είναι βρασμένο στάρι με ξηρούς καρπούς, ζάχαρη και ρόδι είναι ένα έθιμο που τηρείται και σήμερα στην Ελλάδα.Τα «σπερνά» προετοιμάζουν οι  νοικοκυρές και προσφέρονται σε συγγενείς και φίλους σε  χαρές (γάμους, βαφτίσια, ονομαστικές εορτές, κλπ).

Η Τρελή Ροδιά (Οδυσσέας Ελύτης)

Σ' αυτές τις κάτασπρες αυλές όπου φυσά ο νοτιάς
σφυρίζοντας σε θολωτές καμάρες, πέστε μου είναι η τρελή ροδιά
που σκιρτάει στο φως σκορπίζοντας το καρποφόρο γέλιο της
με ανέμου πείσματα και ψιθυρίσματα, πέστε μου είναι η τρελή ροδιά
που σπαρταράει με φυλλωσιές νιογέννητες τον όρθρο
ανοίγοντας όλα τα χρώματα ψηλά με ρίγος θριάμβου;

Όταν στους κάμπους που ξυπνούν τα ολόγυμνα κορίτσια
θερίζουνε με τα ξανθά τους χέρια τα τριφύλλια
γυρίζοντας τα πέρατα των ύπνων τους, πέστε μου είναι η τρελή ροδιά
που βάζει ανύποπτη μες τα χλωρά πανέρια τους τα φώτα
που ξεχειλίζει από κελαηδισμούς τα ονόματά τους - πέστε μου
είναι η τρελή ροδιά που μάχεται τη συννεφιά του κόσμου;

Στη μέρα που απ' τη ζήλεια της στολίζεται μ' εφτά λογιώ φτερά
ζώνοντας τον αιώνιο ήλιο με χιλιάδες πρίσματα
εκτυφλωτικά, πέστε μου, είναι η τρελή ροδιά
που αρπάει μια χαίτη μ' εκατό βιτσιές στο τρέξιμο της
ποτέ θλιμμένη και ποτέ γκρινιάρα - πέστε μου, είναι η τρελή ροδιά
που ξεφωνίζει την καινούργια ελπίδα που ανατέλλει;

Πέστε μου είναι η τρελή ροδιά που χαιρετάει τα μάκρη
τινάζοντας ένα μαντήλι φύλλα από δροσερή φωτιά,
μια θάλασσα ετοιμόγεννη με χίλια δυο καράβια,
με κύματα που χίλιες δυο φορές κινάν και πάνε
σ' αμύριστες ακρογιαλιές - πέστε μου, είναι η τρελή ροδιά
που τρίζει τάρμενα ψηλά στο διάφανο αιθέρα;

Πανύψηλα με το γλαυκό τσαμπί που ανάβει κι' εορτάζει
αγέρωχο, γεμάτο κίνδυνο, πέστε μου είναι η τρελή ροδιά
που σπάει με φως καταμεσής του κόσμου τις κακοκαιριές του δαίμονα
που πέρα ως πέρα την κροκάτη απλώνει τραχηλιά της μέρας
τη πολυκεντημένη από σπαρτά τραγούδια -πέστε μου είναι η τρελή ροδιά
που βιαστικά ξεθηλυκώνει τα μεταξωτά της μέρας;

Σε μεσοφούστανα πρωταπριλιάς και σε τζιτζίκια δεκαπενταυγούστου,
πέστε μου, αυτή που παίζει, αυτή που οργίζεται, αυτή που ξελογιάζει,
τινάζοντας απ' τη φοβέρα τα κακά μαύρα σκοτάδια της,
ξεχύνοντας στους κόρφους του ήλιου τα μεθυστικά πουλιά,
πέστε μου, αυτή που ανοίγει τα φτερά στο στήθος των πραγμάτων,
στο στήθος των βαθιών ονείρων μας, είναι η τρελή ροδιά;

Εδώ το ποίημα μελοποιημένο και ερμηνευμένο από τους Χειμερινούς Κολυμβητές

Η Μαντόνα του Μποτιτσέλι

Πωλ Σεζάν

Πηγές

http://www.greek-language.gr
http://stellasliterarybistro.com/Glossa2.htm
http://www.greek-language.gr
http://en.wikipedia.org/wiki/Pomegranate#Ancient_Greece
http://www.greekliving.net/ http://el.wikipedia.org
http://www.ell.gr/rodion.html

Pin It